Waarom – ondanks robots – sociale vaardigheden noodzakelijk blijven

interactieve-robot-pepperIn De Telegraaf schrijft Vanessa Evers, robotprofessor en hoogleraar human media interaction, dat robots onze banen zullen veranderen, maar ons ook een kans geven uniek te zijn. “Onze wereld is sociaal, een groot deel van ons geluk en succes hangt af van onze sociale vaardigheden en de kwaliteit van de sociale relaties met andere mensen. Desondanks wordt juist daar niet veel aandacht aan besteed in het onderwijs” volgens Evers. Op meer en meer plekken worden robots ingezet, maar in omgevingen die erg variëren duurt het nog een tijd. Ook in een robotwereld blijft er genoeg werk voor niet-technische beroepen.

Uniek is ieder mens sowieso. Niet alleen hoe hij eruitziet, maar vooral hoe hij communiceert. Verbaal wordt dan gezien als dé onderscheidende factor, maar het verbale aspect van een dialoog bedraagt minder dan 35%, terwijl meer dan 65% non-verbaal verloopt. Uit onderzoek blijkt dat in zakelijke besprekingen de lichaamstaal tussen de 60 tot 80% bepaalt van wat er gebeurt aan tafel. Lichaamstaal onthult emoties en gedachten en is de weerspiegeling van iemands emotionele gesteldheid. Het gaat er dus niet om wat je zegt, maar hoe je het zegt.

Om het non-verbale gedrag van een persoon correct te interpreteren hoef je maar drie basisregels in acht te nemen.
1. Interpreteer verschillende gebaren in combinatie met elkaar. Ga niet af op één gebaar of houding, maar kijk naar een combinatie van gebaren en houdingen. Net zoals je een woord vaak pas goed kunt omschrijven als je de hele zin kent.
2. Kijk of non-verbale signalen in overeenstemming zijn met verbale boodschappen. Als iemand bedenkelijk kijkt (non-verbaal) en desondanks volmondig ‘ja’ zegt (verbaal) kun je maar beter controleren welke van de twee de waarheid bevat.
3. Beoordeel non-verbale houdingen en gedrag per situatie. Iemand die geboeid is door een verhaal kan best lekker relaxed onderuit zitten, met zijn armen én benen over elkaar.

Meer inzicht krijgen in non-verbaal gedrag kun je leuk op feestjes, in openbare ruimtes (de hal van een vliegveld) en op TV. Politici zijn vaak getraind op non-verbale communicatie, om hun houding en tekst ‘congruent’ te laten zijn, zodat ze niet verraden wat ze niet willen zeggen. Vroeger vroeg ik mij altijd af waarom politici daar méér op getraind moeten worden dan de gemiddelde Nederlander, maar eigenlijk weet ik het antwoord wel: politici worden nooit robots!

r.lammers@carrerac.nl